Ülkelere Göre Kahve Çeşitleri, Çekirdekleri, Özellikleri
Kahve, dünya genelinde sıcak ve soğuk şekilde yaygın olarak tüketilen bir içecektir. Rubiaceae familyası ve coffea ağacının meyvesi olan kahve çekirdekleri, yetiştirildiği bölgelerin iklim ve özelliklerine göre değişiklikler gösterir. 10 m. yüksekliğe kadar ulaşabilen bu ağaçlar, ortalama 40 yıl civarında meyve verebilmektedir. En iyi kahve çekirdekleri ise, 18 ile 24 derecelik sıcaklıklarda oluşmaktadır.
Çekirdeklerine Göre Kahve Çeşitleri Nelerdir?
Dünya üzerinde bulunan kahve ağacı çeşitliliği yüzlerle ifade edilmektedir. Bu nedenle de aynı miktarda kahve çekirdeği cinsi bulunmaktadır.
Bu kadar çeşitliliğe rağmen en çok bilinen ve ticareti yapılan kahve çekirdekleri şunlardır;
• Arabica: bu ağaç türü, deniz seviyesinden yaklaşık 800 m ile 2000 m arasındaki yüksekliklerde yetişir. Yılda 5 kg meyve verebilen ağaçların bu meyvelerinden ancak 1 kg kahve çekirdeği elde edilebilir. Daha yumuşak ve meyvemsi bir aromaya sahiptir. Çekirdek boyları, robustadan daha uzundur ve kafein oranı ise daha azdır. Daha asitli bir özellikte olan bu meyve ve ağacın bakımına daha çok ilgi ve zaman gerekmektedir. Dünya genelinde daha fazla üretilmesine rağmen, fiyatı pahalıdır.
• Robusta: bu kahve ağaçları ise deniz seviyesinden en fazla 600 m yükseklikte yetişir. Arabica ile aynı iklimi seven Robusta ağaçları, iklim değişikliklerine daha fazla dayanıklılık gösterir. Robusta kahve çekirdekleri, daha acı, sert, yanık ve topraksı bir aromaya sahiptir. Çekirdekleri daha kısa ve yuvarlak olan Robusta, Arabica'dan yaklaşık 1,5 kat daha fazla kafein oranına sahiptir. Daha düşük asit oranına sahip olan Robusta'nın fiyatı da daha ucuzdur.
• Liberica: bu kahve çekirdeğinin, lezzeti daha az fiyatı da daha ucuzdur.
Dünyada yaygın olarak yetiştirilip ticareti yapılan kahve çekirdekleri, robusta ve arabicadır. Filipinlerde nadir olarak yetiştirilen liberica ise, ancak üçüncü sırayı almaktadır. Dünya genelinde yetiştirilen ve satılan kahve çekirdeklerinin Arabica % 80, Robusta ise % 20'sini oluşturur.
Ülkelere Göre Tüketilen Kahve Çeşitleri Nelerdir?
Birçok ünlü kahve çeşidinin yanında, her ülkede tüketilen yöresel kahveler bulunuyor.
Bunların başlıcaları şu şekildedir;
• Yeni Zelanda ve Avustralya'da flat white: latte ile cappuccino arasında bir tada sahip.
• Avusturya'da Einspanner: expresso (su ile seyreltilmiş) ve üzerinde kremadan oluşuyor.
• Brezilya'da Cafezinho: küçük fincanlar kullanılarak içilen sert ve çikolata aromalı bir kahve.
• Küba'da Cafe Cubano: espressonun şekerle pişirilmiş biçimi.
• Fransa'da Cafe Creme: cappuccinonun bol süt köpüklüsü
• Yunanistan'da Frappe: pipetle içilen granül bir kahve çeşidi
• Hindistan'da Kaapi: yaygın olarak kahvaltıda tüketilen bu kahve, metal bir filtre yardımı ile hazırlanıyor
• İtalya'da Espresso romano
• İspanya'da Cafe bonbon: espresso ve süt karışımı
• Vietnam'da Ca phe da: buzlu kahve
• Malezya'da Kopi susus panas: kaynyan kahve yoğunlaştırılan sütün üzerine dökülerek hazırlanıyor
• Türkiye ile Bosna Hersek'de Türk kahvesi: Bosna Hersek’te şeker kahve piştikten sonra konuluyor
Ülkelerin kahve kültürleri, genellikle hazırlanışına göre değişiklik gösteriyor. Kullanılan kahve çekirdeklerinde çoğunluk Arabica olup, bazen de belirli oranlarda Robusta karıştırılıp hazırlanıyor.
Kavrulma Seviyeleri de Kahvenin Lezzetini Değiştiriyor
Kahvenin lezzeti ve sertliği, kahve çekirdeklerinin kavrulma seviyesine göre değişiklik gösteriyor. Daha fazla kavrulan kahve çekirdeklerinde acılık oranı artarken asit seviyesi düşmektedir. Ayrıca kahve çekirdeği ne kadar çok kavrulursa, çekirdek o kadar fazla yağ bırakmaktadır. Kavrulma oranına göre kahveler; cinnamon (tarçın kıvamı), light (hafif kavrulmuş), medium veya city (orta kavrulmuş), full city, dark (çok kavrulmuş), Italian ve fFrench olarak adlandırılıyor.
Öğütülme Oranlarına Göre Kahve Çeşitleri Nelerdir?
Kahve çekirdekleri üretilecek kahve çeşitlerine göre öğütülmektedir. Ekstra ince öğütülen çekirdekler genellikle Türk kahvesi için, ince öğütülenler ise moka pot ve espresso için uygun olmaktadır. Kağıt filtreler için orta, chemex için orta kalın, French press için kalın ve cold brew için ise çekirdekler ekstra kalın öğütülmektedir.
Hazırlanışına Göre Kahve Çeşitleri Nelerdir?
Kahveler, kavrulma ve öğütülme oranı haricinde hazırlanışına göre de sınıflandırılıyor.
Bunların en yaygın olanları ise şu şekilde sıralanıyor;
• Damlatma ve demleme olanlar: French press, syphon, moka pot ve chemex gibi filtre kahvelerdir
• Espresso bazlı kahveler: espresso, americano, cafe latte ve flat white, doppio, cappuccino, macchiato ve mocca gibi.
• Alkollü kahveler: fitre veya espresso kahvelere alkol ilave edilerek yapılır (gaelic ve brendy coffee gibi).
• Yöresel kahveler (dibek kahvesi ve menengiç kahvesi gibi)
• Soğuk içilen kahveler
• Ekstra ince öğütülen kahveler (Türk kahvesi gibi)
Bu kahve çeşitlerinden bazıları, birden fazla sınıf altında da yer alabilmektedir.